Zandplaten en onbewoonde eilanden langs de kust

Onbewoonde eilanden spreken tot ieders verbeelding. Mensen die de stilte van de natuur graag opzoeken zullen zich op sommige momenten het liefst willen terugtrekken op een onbewoond eiland, wég van de alledaagse drukte en het wereldse geraas: terug naar de ongerepte natuur, genietend van het ruisen van de zee en van de aanwezige vogels die voortdurend af en aan vliegen. Tja, wie droomt daar tegenwoordig niet van?

Om een onbewoond eiland te kunnen bezoeken hoeven we niet naar een ver oord af te reizen, want ook langs de Hollandse kust bevinden zich een tiental eilanden die niet bewoond worden door mensen. Hoewel het in de meeste gevallen zandplaten betreft, hebben een aantal van deze zandplaten in de loop der jaren de status van eiland verkregen.

De vraag is dan wat het verschil is tussen een zandplaat en een onbewoond eiland, want zowel een zandplaat als een eiland is omringd door zeewater, hetzij van de Noordzee, hetzij van de Waddenzee. Om de status van eiland te verkrijgen dient een zandplaat ten minste 160 hectare groot te zijn. Een ander verschil is dat een zandplaat met vloed (deels) onder water kan verdwijnen terwijl dat bij een eiland niet langer het geval is.

Zo is het vogelparadijs Griend, dat gelegen is in de Waddenzee, een begroeide zandplaat en geen eiland omdat het kleiner is dan 160 hectare, terwijl Noorderhaaks, dat zich in de Noordzee ten zuidwesten van Texel bevindt, eruitziet als een kale zandplaat. Toch voldoet Noorderhaaks, ook wel de Razende Bol genoemd, aan de gestelde criteria om als eiland aangemerkt te kunnen worden. Op dit wondere eiland zijn vaak zeehonden te spotten en ook zijn hier in het verleden enkele walvissen aangespoeld.

De zandplaten en onbewoonde eilanden vallen onder de provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen en worden beheerd door onder meer Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat. Deze instanties dienen toezicht te houden op de desbetreffende natuurgebieden. Het water- en kustbeheer van het Waddengebied wordt voornamelijk uitgevoerd door de Waddenunit, die tegenwoordig over drie schepen beschikt.

Omdat de Waddenunit dagelijks een groot aantal werkzaamheden verricht in het Waddengebied waarbij de medewerkers vaak gebruik moeten maken van verschillende soorten gereedschap, hebben ze hun vaartuigen ingericht met de beproefde bedrijfswageninrichting van Work System, wat hen in staat stelt om hun (soms moeilijke) taken tot een goed einde te brengen.

Zo moeten ze bijvoorbeeld geregeld zeehonden die soms wel meer dan 300 kg wegen, redden omdat de dieren verstrikt zijn geraakt in visnetten. Onnodig te zeggen dat dit een hels karwei is, waarbij snel gehandeld dient te worden. Met het juiste gereedschap bij de hand, dat overzichtelijk gerangschikt kan worden op het schip, is de klus dan ook binnen een mum van tijd geklaard.

Ook de vogelwacht hut op Engelsmanplaat – een zandplaat in de Waddenzee – krijgt regelmatig een onderhoudsbeurt, waarbij soms reparaties moeten worden uitgevoerd. Ook dan komt de praktische (bedrijfswagen)inrichting van het schip goed van pas: zo kunnen de onderhouds- en reparatiewerkzaamheden immers vlot worden verricht.

mts_best